Wpływ światła na samopoczucie człowieka
Jak światło wpływa na samopoczucie człowieka i dlaczego warto zaplanować oświetlenie w domu? Przeczytaj na blogu.

Jak dowodzą naukowcy, samopoczucie człowieka jest zależne m.in. od ilości światła w ciągu dnia. Łatwo to zauważyć od wiosny do jesieni, kiedy dni są długie, słońca jest pod dostatkiem, a poziom zadowolenia z życia rośnie. Wszystko się zmienia, kiedy przychodzi zima. Warto wiedzieć, że nie tylko światło naturalne ma znaczący wpływ na samopoczucie, ale również oświetlenie sztuczne, w którym przebywamy.
Czy wiesz, że…
Światło stymuluje produkcję serotoniny, czyli hormonu szczęścia i melatoniny, która reguluje okres snu i czuwania. Z kolei zmniejszona ilość światła powoduje wahania poziomu kortyzolu, czyli hormonu stresu - co sprawia, że człowiek staje się senny. To nie jedyne aspekty, na które wpływa światło. Wspomaga ono również metabolizm, pomaga utrzymać prawidłową wagę i sprawia, że oczy są w dobrej kondycji.
Światło dzienne a sztuczne
Dobra wiadomość jest taka, że dynamikę światła dziennego można w znaczącym stopniu odtworzyć dzięki oświetleniu. Jeśli jest ono zbliżone do naturalnego światła – poprawia samopoczucie.
Zobacz też: Tworzenie przestrzeni światłem
Naturalny rytm dnia zaczyna się rano, przy wschodzie słońca, kiedy przeważa światło ciepłe, które stopniowo dochodzi do dziennej barwy ok. 6500K. Dopiero od około godz. 14. temperatura barwowa światła się zmniejsza. Po południu i wieczorem ilość światła niebieskiego znacznie spada – to znaczy, że przeważają barwy ciepłe.
Barwa światła a samopoczucie
Przy wyborze oświetlenia decydującym parametrem powinna być barwa światła (temperatura barwowa wyrażona w Kelwinach):
• Barwa światła zimna (cool white – CW, 5000-6500 Kelwinów), pobudza i sprzyja koncentracji.
• Barwa światła neutralna (neutral white - NW, 3500-4500 Kelwinów) barwa pośrednia, odpowiadająca w naturze porze popołudniowej. Na człowieka ma wpływ obojętny.
• Barwa światła ciepła (warm white – WW, 2700-3300 Kelwinów), sprzyja wypoczynkowi i wprowadza w stan relaksu, to barwa, która występuje w naturze przy wschodzie i zachodzie słońca.
Wykorzystując tę wiedzę możesz odpowiednio dobrać rodzaj barwy światła do pomieszczenia, w którym przebywasz.
- Sypialnia – barwa ciepła (poprawi jakość snu i pozwoli na efektywny odpoczynek).
- Przedpokój/korytarz – barwa ciepła (sprawia, że pomieszczenia wyglądają na bardziej przytulne).
- Gabinet – zimna barwa światła (zwiększa skupienie i poprawia koncentrację).
- Pomieszczenia o dużym natężeniu ruchu: kuchnia, łazienka, salon, warsztat – barwa neutralna (oddaje kolory przedmiotów w najbardziej rzeczywisty sposób, przyda się przy codziennej pielęgnacji i wykonywaniu makijażu).
- Pokój dziecięcy – barwa światła powinna być dobrana w zależności od wieku dziecka. Dla ucznia - zwłaszcza przy biurku - optymalna będzie barwa zimna, wieczorem zaśnięciu będzie sprzyjać barwa ciepła.
Barwę światła możesz w prosty sposób zmienić zależnie od pory dnia, ułatwi Ci to żarówka Kanlux XLED STEP CCT. Pozwoli Ci ona stworzyć przytulny klimat wnętrza, które będzie sprzyjało odpoczynkowi wieczorem lub wybrać barwę służącą do skupienia w ciągu dnia. Dzięki kilku kliknięciom włącznika światła, zmieni się barwa emitowana przez żarówkę (od zimnej, poprzez neutralną, do ciepłej).
Pamiętaj!
Dopasuj źródła światła do potrzeb dziecka. Nauka przy biurku wymaga dodatkowego oświetlenia, aby oczy nie były zmęczone, nie bolała głowa i aby dziecko mogło efektywnie się uczyć. Wybierz lampkę biurkową, w której możesz zmienić barwę światła z zimnej, podczas nauki, na ciepłą - przeznaczoną do wieczornego odpoczynku.
Jak zaplanować oświetlenie?
Dobierając oświetlenie, można je dopasować tak, aby lepiej wpływało na Twoje samopoczucie. Dla przykładu, rano sztuczne oświetlenie LED, które jest podobne do porannego światła może podnosić ilość kortyzolu, co zwiększa odporność na stres. Takie oświetlenie pobudza człowieka do działania. Zimna barwa światła przyśpiesza rytm dnia i poprawia funkcjonowanie w ciągu dnia..
W godzinach wieczornych lepiej wybrać oświetlenie o barwie ciepłej, która pomaga się zrelaksować. Dzięki niemu podwyższa się produkcja melatoniny w organizmie, obniża się ciśnienie krwi, co przygotowuje organizm do snu.
Pamiętaj, że w okresie jesienno-zimowym musisz szczególnie zadbać, aby otaczać się światłem najbardziej zbliżonym do naturalnego rytmu dnia. Słońce wschodzi zachodzi później, więc sami możemy wydłużyć naszą efektywność dbając o odpowiednie oświetlenie.
Czy wiesz, że praca przed komputerem, korzystanie ze smartfonów i oglądanie telewizji przed zaśnięciem nie jest korzystne dla organizmu człowieka. Światło emitowane z urządzeń sprawia, że aktywność mózgu nadal pozostaje na wysokim poziomie, co może utrudniać zaśnięcie.
Bezpieczne światło
Przy wyborze oświetlenia zwróć uwagę na to, czy wybrane żarówki spełniają normy bezpieczeństwa fotobiologicznego. Według normy PN-EN 62471:2010 wyróżnia się cztery grupy ryzyka. Grupa wolna od ryzyka to brak zagrożenia fotobiologicznego. Grupa ryzyka 1 to brak zagrożenia fotobiologicznego w normalnych warunkach użytkowania. Grupa ryzyka 2 to brak zagrożenia fotobiologicznego związanego z reakcją oka na jaskrawe źródła. Ostatnia grupa ryzyka – 3, to zagrożenie fotobiologiczne nawet w krótkiej ekspozycji i nie powinno się jej używać.
Czym grozi używanie źródeł światła nie spełniających norm?
- Zagrożenie dla oka i skóry promieniowaniem aktynicznym UV.
- Zagrożenie dla oka promieniowaniem UV-A.
- Zagrożenie dla oka światłem niebieskim.
- Zagrożenie dla oka podczerwienią (IR).
- Zagrożenie termiczne dla skóry.
- Zagrożenie termiczne dla siatkówki.
Bezpieczeństwo fotobiologiczne jest jednym z podstawowych wymogów uwzględnianych w dyrektywach europejskich, jednak wiele źródeł światła wprowadzonych na rynek nie spełnia tych norm. Zadbaj aby używać lamp i żarówek od znanych producentów, posilające certyfikaty dopuszczenia do sprzedaży.
Dla kobiet, które robią makijaż ważne jest, by skóra w lustrze miała naturalny kolor, co pozwala właściwie dobrać podkład, jaki na nią nakładamy. Odradzam stosowanie tradycyjnych żarówek, które mają bardzo krótką żywotność, żółty odcień światła, pobierają dużo prądu, a dodatkowo bardzo mocno się nagrzewają. Również tradycyjne, migoczące pod sufitem świetlówki to niezbyt komfortowy towarzysz makijażu. Oświetlenie LED jest natomiast długowieczne i bardzo energooszczędne, a do tego pozwala nam dobrać odpowiednią barwę, która odda realny kolor naszej twarzy. Idealną opcją będą żarówki IQ-LED GU10, które mają CRI powyżej 95 i neutralną barwę światła.

Kolory a sztuczne światło
Poza barwą światła ważny jest również wskaźnik oddawania barw (Ra), który wyrażony jest liczbą z przedziału od 0 do 100.
Żarówki, które wybierasz powinny mieć wartość wskaźnika oddawania barw (CRI/Ra) jak najbardziej zbliżoną do 100 – wtedy światło oddaje oryginalne kolory przedmiotów. Zaobserwujesz to w garderobie patrząc na odzież i buty, ale również w łazience.
Kiedy projektujesz oświetlenie – pamiętaj, aby było ono najbardziej zbliżone do światła dziennego. Dzięki niemu wspomagasz procesy biologiczne, zachodzące w Twoim organizmie. Dobierz żarówki i lampy do konkretnych pomieszczeń i swoich potrzeb.
Inne artykuły

Chcesz wprowadzić inteligentne oświetlenie do swojego domu? Zobacz, jak krok po kroku wdrożyć system...

Domowe biuro to przestrzeń, w której spędzamy dużo czasu. Wiele osób odkryło możliwości pracy...

Oświetlenie LED na dobre zadomowiło się w naszych mieszkaniach, biurach i przestrzeniach publicznych....

W aranżacji łazienki liczy się nie tylko estetyka, ale i światło – właściwie dobrane, pozwala...

Oświetlenie sufitowe to nie tylko kwestia estetyki – to kluczowy element, który wpływa na funkcjonalność...

Odpowiednie oświetlenie potrafi całkowicie odmienić charakter wnętrza. To nie tylko kwestia funkcjonalności...
